Đồng Hồ Moon Phase: Mô Phỏng Các Pha Mặt Trăng Huyền Ảo
Trong nhận thức của con người, hình ảnh Mặt trăng từ ngàn xưa đã là một nguồn cảm hứng bất tận của nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật và cũng là cội nguồn của rất nhiều công trình thời đại khác. Không những vậy, nó còn là một môn nghệ thuật thị giác có sức ảnh hưởng và lan tỏa rất nhanh trong các khía cạnh thẩm mỹ của nhân loại. Và đâu chỉ có thế, các trạng thái của Mặt trăng còn trực tiếp ảnh hưởng đến thủy triều, thời gian thu hoạch mùa vụ, các lễ hội và nghi thức tôn giáo, v.v…. Chúng ta chịu sự ảnh hưởng của Mặt trăng trong nhiều thế kỷ và cho đến hiện tại, mặc dù gần như đã nghiên cứu hết những gì có thể về Mặt trăng, thậm chí đã ghé đến để thăm thú, sự hấp dẫn của nó dường như vẫn không có nửa điểm suy giảm. Bằng chứng là chúng ta vẫn có thể chiêm ngưỡng sự chuyển động của Mặt trăng thông qua những chiếc đồng hồ Moon Phase. Mà cụ thể hơn nữa là những nhân vật chính mà chúng ta sẽ đề cập đến ngày hôm nay – Đồng hồ đeo tay cao cấp với tính năng Moon Phase (tính năng lịch tuần trăng) hay còn gọi với cái tên vắn tắt là đồng hồ Moon Phase.
Đồng hồ ở thị trấn Prague với tính năng Moon Phase
ĐỒNG HỒ MOON PHASE LÀ GÌ?
Đồng hồ lịch tuần trăng hay đồng hồ moon phase là cách nói ngắn gọn của những chiếc đồng hồ có sự xuất hiện của tính năng Moonphase (pha của Mặt trăng). Đây là một tính năng thú vị mang vẻ đẹp vượt thời gian và có giá trị nghệ thuật cao, vì thế phần lớn sự xuất hiện của Moonphase đều được tìm thấy ở những chiếc đồng hồ cơ cao cấp.
Để tìm hiểu về đồng hồ Moon Phase, trước hết chúng ta cần biết đôi điều Moon Phase. Moon Phase là gì? Hiểu theo tiếng Việt, Moon Phase nghĩa là Pha Mặt trăng (hay pha của Mặt trăng) – sự xuất hiện của phần bề mặt Mặt trăng khi được ánh sáng Mặt trời chiếu đến tại một vị trí quan sát nhất định.
Các pha của Mặt trăng thay đổi tuần hoàn khi Mặt trăng xoay quanh Trái Đất và sự thay đổi này tùy thuộc vào vị trí tương đối của ba thực thể Mặt trăng, Mặt trời và Trái Đất.
Các pha của Mặt trăng trong tháng
Độ dài trung bình của một tháng bằng 1/12 của năm, tương đương khoảng 30,44 ngày. Trong khi đó, thời gian để chu kỳ của Mặt trăng lặp lại khoảng 29,53 ngày. Vì vậy việc tính thời gian cho các pha Mặt trăng dịch chuyển trung bình khoảng một ngày cho các tháng kế tiếp. Khi chúng ta ghi lại hình ảnh các pha Mặt trăng mỗi ngày trong một tháng, bắt đầu từ buổi tối sau khi Mặt trời lặn, cứ lặp lại đều đặn sau khoảng 25 phút ở các ngày tiếp theo, và kết thúc việc ghi hình đến cuối tháng vào buổi sáng trước khi Mặt trời mọc, ta sẽ thu được một bức ảnh tổ hợp như hình bên dưới. Tương tự, ta có thể liệt kê thời gian trăng mọc và trăng lặn trên lịch, một số ngày sẽ được bỏ qua. Khi Mặt Trăng mọc vừa trước nửa đêm của một đêm thì nó sẽ mọc vừa sau nửa đêm của đêm tiếp theo. ‘Ngày bỏ qua’ chỉ là của lịch nhân tạo và không phải là do sự bất thường của Mặt trăng.
Đồng hồ (máy chấm công hay timekeeping) được sinh ra từ mong muốn có thể tái hiện thời gian qua sự chuyển động của Trái đất xoay quanh Mặt trời, sự chuyển động của Mặt trăng xoay quanh Trái Đất, cũng như sự góp mặt của những chòm sao khác. Khi các nhà chiêm tinh học đã hoàn thành “thước đo” cơ bản của thời gian như đồng hồ Mặt trời, bánh răng và bộ kim chỉ thời gian, một trong những sự kiện quan trọng kế tiếp mà họ quan tâm chính là chu kỳ Mặt trăng.
Vì sao ư? Điều này còn phải kể đến một lý do quan trọng. Mặc dù vòng cung Mặt trời quyết định ngày và mùa, Mặt trăng lại là phương pháp đầu tiên để nói về các tháng trôi qua. Từ lúc Mặt trăng còn non đến khi đã tròn và lặp lại một lần nữa trọn vẹn chiếm 29 ngày rưỡi. Sự vận động này khép kín trong một vòng tuần hoàn cố định, cung cấp cho nhân loại một chu kỳ thống nhất của rất nhiều hoạt động trong nhiều thế kỷ. Nói một cách rõ ràng hơn, các hoạt động này có thể liên quan đến tín ngưỡng, tôn giáo, ngày cúng bái và các lễ hội hằng năm.
Tính năng Moon Phase trong mặt số phụ trên đồng hồ đeo tay
Một chiếc đồng hồ Moonphase cho thấy giai đoạn hiện tại của Mặt trăng khi bạn nhìn thấy nó trên bầu trời. Tựa như cách mà Mặt trăng chậm chạp trôi qua trên cao, chuyển động của tính năng Moon Phase trên chiếc đồng hồ nhỏ gọn cũng từ tốn như thế. Điều này cũng khá thú vị có phải không? Nghĩ xem, bạn thậm chí có thể quan sát sự di chuyển của ánh trăng ngay trên cổ tay mình.
KHÁI QUÁT LỊCH SỬ CỦA ĐỒNG HỒ MOON PHASE
Đồng hồ bỏ túi (pocket watch) với tính năng Moonphase cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20.
Mặc dù các giai đoạn của Mặt trăng đã được theo dõi và bắt đầu nghiên cứu từ hàng ngàn năm trước bằng các phương pháp thô sơ, nhưng Moonphase thường được tìm thấy ở những chiếc đồng hồ cổ điển bỏ túi với cấu tạo phức tạp hơn vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Rồi đến khi sự phổ biến của đồng hồ đeo tay thay thế cho đồng hồ bỏ túi, Moonphase cũng di chuyển đến cổ tay của người sử dụng. Nói một cách thực tế, Moonphase dường như đại diện cho mối liên kết bền bỉ giữa người thợ chế tác đồng hồ và dòng chảy thời gian – một phiên bản thu nhỏ của vũ trụ.
Năm 1925, nhà sản xuất đồng hồ Patek Philippe đã chế tạo chiếc đồng hồ đeo tay lịch vạn niên đầu tiên với bộ máy chuyển động dành cho mẫu đồng hồ nữ. Theo sau đó, Breguet và Audemars Piguet cũng nối gót với đồng hồ lịch hàng năm và vĩnh viễn của riêng họ trong những năm 1930 và 1940.
ĐÔI NÉT VỀ CẤU TẠO PHÍA SAU MOONPHASE
Chức năng Moonphase thường được tích hợp bên trong những mẫu đồng hồ cơ học đặc biệt. Đằng sau mặt số của một chiếc đồng hồ Moonphase điển hình là một đĩa quay có chứa hai Mặt trăng giống hệt nhau. Cứ sau 29 ngày rưỡi, đĩa này sẽ quay trọn một chu kỳ hoàn chỉnh. Và sự trọn vẹn hay suy yếu của Mặt trăng sẽ do một bộ phận khác (có thể nằm trên mặt số hoặc trong chính bộ máy chuyển động) đóng vai trò che chắn dưới nhiều hình thức khác nhau.
Đĩa Mặt trăng được điều khiển bởi một bánh răng 59-tooth được nâng lên dần dần dần bởi một ngón tay cơ học cứ sau mỗi 24 giờ, do đó tương ứng với một vòng quay (gần như) đầy đủ cho toàn bộ chu kỳ của Mặt trăng.
Vì sao phải để chèn thêm từ “gần như” ở câu trên? Trong thực tế, Mặt trăng không tuân theo sự phối hợp này. Chu kỳ của Mặt trăng thật sự chỉ kéo dài 29 ngày, 12 giờ 44 phút (hoặc nói cách khác là 29,53 ngày). Mặc dù độ chính xác tương đối này đã đủ tốt với người dùng bình thường, nhưng các thợ chế tạo đồng hồ đương nhiên sẽ không thỏa mãn với con số có thể làm tròn lên hoặc làm tròn xuống này. Thử nghĩ xem, được nghỉ 0,03 ngày mỗi tháng tương đương với việc Moonphase sẽ bị tắt trọn một ngày cứ sau 2 năm 7 tháng rưỡi.
Một bộ máy chuyển động của đồng hồ Moonphase
Đồng hồ Jaeger-LeCoultre Duometre Quantieme Lunaire
Để khắc phục được sai biệt giữa chu kỳ Mặt trăng đo được và các pha của Mặt trăng trong thực tế, một cơ chế phức tạp hơn đã ra đời với thiết bị 135 răng để điều khiển đĩa Mặt trăng. Sự cải thiện này đã góp phần làm tăng độ chính xác của chuyển động để Moonphase chỉ tắt đúng một ngày mỗi 122 năm.
À, có nghĩa là nếu bạn mua chiếc đồng hồ moon phase hiện tại thì cháu trai của bạn sau này sẽ phải thực hiện một số điều chỉnh nho nhỏ đấy. Hy vọng là cháu của bạn sẽ nhớ đến bạn khi làm điều này.
Luxury Shopping Care
Gửi bình luận