PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU VỀ CHRONOGRAPH SPLIT-SECONDS VÀ CÁC BIẾN THỂ CỔ ĐIỂN

Trong hệ thống phân cấp các tính năng phức tạp (horological complications) xuất hiện ở những mẫu đồng hồ cơ cao cấp, đặc biệt là đồng hồ Thụy Sĩ chính hãng, có khá nhiều sự tranh cãi về việc đâu mới là tính năng đáng tin cậy và hữu dụng nhất? Một số kết luận hướng về tính năng Minute Repeater (tính năng điểm chuông) trong khi một số khác lại trung thành với cơ chế Tourbillon. Và mãi cho đến hiện tại, cuộc tranh cãi này vẫn không hề có hồi kết, thậm chí vẫn sẽ tiếp tục trong nhiều thập kỷ tiếp theo. Nhưng ở một khía cạnh khác, nếu chúng ta chỉ bàn riêng về đại gia đình đồng hồ bấm giờ Chronograph thì lại có rất ít sự tranh cãi diễn ra, phần lớn đều cho rằng tính năng phức tạp và đắt giá nhất chính là Split-Seconds hoặc “rattrapante” (trong tiếng Pháp: rattraper). 

Mặt sau của đồng hồ Montblanc 1858 Split-Second Chronograph Limited. 

Nguồn: SJX Watches

Những chiếc đồng hồ Chronograph được tích hợp tính năng Split Second sẽ có hai kim giây thay vì một kim như những mẫu đồng hồ bấm giờ thông thường. Một trong số chúng thường sẽ nằm ở mặt số phụ, và cái còn lại sẽ nằm ở trung tâm của mặt số chính. Đồng hồ bấm giờ Split-Second là một đối tượng dễ dàng chiếm được tình cảm của những người sưu tập trong giới, bởi chúng không chỉ mang một vẻ đẹp xuất sắc của chuyển động phức tạp, mà còn là một tính năng thú vị để ngoạn.

Đồng hồ Patek Philippe Split-Seconds Chronograph 

Lan man một chút về một dư chấn cũ, có lẽ vẫn sẽ có nhiều người trong giới mộ điệu vẫn còn ấp ủ một chút thắc mắc về việc Rolex 4113 có điểm gì đặc biệt mà có thể mang về hơn 2 triệu francs Thụy Sĩ (xấp xỉ 48 tỷ VNĐ) vào tháng 5 năm 2015, tại Geneva, trong phiên đấu giá Phillips Start-Stop-Reset? Vâng, chính xác là chúng ta sẽ tìm được câu trả lời trong bài viết này. Ở đây, Luxury Shopping sẽ phân tích chuyên sâu về những chiếc đồng hồ split-seconds và trả lời cho câu hỏi “vì sao chúng trở nên đặc biệt như thế?”. Đồng thời, chúng ta cùng tập trung phân tích những mẫu đồng hồ cổ Chronograph Split-Seconds.

Đồng hồ Rolex Ref. 4113 Split-Second  

Cơ chế Split-Seconds là gì?

Trước khi đi vào những thứ sâu xa hơn, chúng ta cùng định nghĩa lại khái niệm Split-Seconds của đồng hồ bấm giờ đã. Khi bạn kích hoạt tính năng bấm giờ ở những mẫu đồng hồ cơ Chronograph thông thường, kim giây ở trung tâm sẽ hoạt động bằng cách quét qua từng vòng. Và cứ mỗi một vòng hoàn thành, bộ đếm phút (thường nằm ở mặt số phụ tại vị trí 3 giờ) sẽ tăng thêm một. Cứ tiếp tục như thế cho đến khi bạn kết thúc việc bấm giờ của mình. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi bạn vừa muốn thực hiện chức năng bấm giờ cho cả hai sự kiện cùng một lúc, vừa muốn theo dõi được thời gian thực tế đang trôi qua? Một trong những cách giải quyết là bạn có thể sử dụng hai hoặc ba chiếc đồng hồ bấm giờ khác nhau, sau đó kích hoạt chúng đồng thời và kết thúc chúng theo ý muốn. Hoặc đơn giản hơn là sử dụng một chiếc đồng hồ Chronograph Split-Second.

Bốn mẫu đồng hồ Chronograph với công dụng khác nhau của TAG Heuer

Cơ chế Split-Seconds có thể thỏa mãn yêu cầu của bạn mà chỉ cần vỏn vẹn một chiếc đồng hồ duy nhất. Khi bạn kích hoạt tính năng bấm giờ, cả hai kim giây sẽ quét song song cùng một lúc. Khi sự kiện đầu tiên xảy ra, bạn nhấn một nút để dừng một kim giây lại, trong khi kim giây còn lại vẫn sẽ tiếp tục di chuyển. Nếu muốn tiếp tục ghi thời gian, nhấn nút lần nữa để khiến cho kim giây đang dừng "bắt kịp" kim giây đang chạy và lặp lại khi cần thiết. Những lúc bình thường (khi không kích hoạt chức năng bấm giờ), hai kim giây được xếp chồng lên nhau, và sau đó dường như tách ra khi bạn dừng một trong số chúng. Điều này cũng vô tình giải thích cho cái tên của chúng “Split-Seconds” - có nghĩa là tách giây.

Patek Philippe Split-Second

Cơ chế này xuất hiện lần đầu tiên vào khoảng những năm 1880 trong một mẫu đồng hồ bỏ túi và bắt đầu hiện hữu ở đồng hồ đeo tay vào năm 1923, tiên phong bởi một nhà sản xuất không hề xa lạ: Patek Philippe - một chiếc đồng hồ bấm giờ Chronograph Split-Seconds 30mm với mặt số tráng men. Tuy nhiên, hầu hết bộ máy bên trong được sản xuất dưới dạng ébauches* bởi các nhà sản xuất như Valjoux hoặc Venus vào giữa thế kỷ 20.

*Một từ vay mượn của tiếng Pháp. Ngành chế tạo đồng hồ đã chiếm dụng thuật ngữ ébauche để chỉ một bộ máy đồng hồ không hoàn chỉnh hoặc chưa được lắp ráp và các thành phần liên quan của nó. 

Tìm hiểu về cơ chế Split-Seconds trong những mẫu đồng hồ cổ

Bộ máy của hãng Venus có lẽ là cơ chế tách giây phổ biến nhất được tạo ra. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy hai ngạnh riêng biệt ở hai bên của bánh xe trung tâm trong bộ máy - đây là hai hàm của một cái kẹp, chúng ta sẽ nói về nó ngay sau đây. Các bộ máy đồng hồ Venus được đặt mua và sử dụng trong chế tạo đồng hồ bởi các thương hiệu như Breitling hoặc Record Watch Co., chủ yếu trong thập niên 40 và 50, do việc sản xuất các bộ máy này đã dừng lại ngay sau đó. 

Bộ chuyển động split-seconds trong một chiếc đồng hồ cổ của Record Watch Co.

Trường hợp này có hai bánh xe trung tâm trong bộ máy chuyển động cơ học - bánh xe phía trên kết nối với kim giây split-seconds, trong khi bánh xe dưới kết nối với kim giây chính. Chức năng Split-Seconds về cơ bản được kiểm soát bằng một bộ đòn bẩy tạo thành hàm của kẹp mà chúng ta đã đề cập bên trên. Bánh xe phía trên được kết nối cơ học với bánh xe phía dưới bằng một đòn bẩy lò xo với một con lăn ruby, nó di chuyển ở vị trí thấp của một cam* hình trái tim (chính xác như một chiếc đồng hồ Chronograph return-to-zero cam) trên bánh xe dưới.

*cam: Cơ cấu cam là một loại cơ cấu khớp cao dùng để truyền chuyển động. Có thể tạo nên chuyển động qua lại (có lúc dừng) theo 1 quy luật cho trước của khâu bị dẫn. Nguồn: Wikipedia

Khi bấm nút Chronograph, hai hàm sẽ kẹp lấy bánh xe split-seconds, trong khi vẫn cho phép bánh xe dưới tiếp tục quay, và do đó vẫn giữ thời gian ghi. Con lăn và đòn bẩy ở bánh xe phía trên dừng di chuyển, nhưng tiếp tục ấn vào cam trên bánh xe phía dưới (tiếp tục quay) dưới ảnh hưởng của một lò xo nhỏ. Thời gian phân tách bây giờ có thể được ghi lại. Khi được kích hoạt lại, hàm của kẹp mở ra và bánh xe phía trên có thể tự do quay trở lại vị trí khi con lăn ruby ​​tìm thấy điểm thấp trong cam, dưới ảnh hưởng của lò xo nhỏ mà chúng ta vừa đề cập. Hai bàn tay bây giờ được chồng lên nhau một lần nữa.

Cơ chế Split-Seconds không được coi là một trong những biến chứng "mạnh" vì mức độ phức tạp của nó (đây là một trong ba biến chứng truyền thống được tìm thấy trong cụm "Grand Complication", cùng với Perpetual Calendar - lịch vạn niên và Minute Repeater - điểm chuông). Nhưng không thể phủ nhận, Split-Seconds vẫn là một tính năng đắt giá của dòng đồng hồ cơ cao cấp nói chung và đồng hồ cơ Chronograph nói riêng. Bởi vì để nó có thể hoạt động, mọi thứ phải được điều chỉnh cực kỳ chính xác, đòi hỏi rất nhiều kỹ năng chuyên nghiệp từ những bậc thầy chế tạo đồng hồ.

Đồng hồ Panerai Radiomir Chrono Split-Seconds Platinum

Trong phiên bản Venus Calibre 185 (tham khảo đồng hồ Panerai PAM00158  hay Panerai PAM00147), nút bấm tại vị trí 2 giờ sử dụng cho chức năng bấm giờ; nút trung tâm dành cho chức năng tách giây và nút ở vị trí 4 giờ là để đặt lại toàn bộ cơ chế bấm giờ.

 

Venus Calibre 185

Nói chung, yếu tố góp phần khiến cho một chiếc đồng Chronograph trở nên thú vị chính là đòi hỏi sự tương tác. Phần lớn các biến chứng xuất hiện trong đồng hồ cơ, bất kể chúng có bao nhiêu phức tạp thì cũng đều là bị động - Moon Phase, các biến thể Calendar, thậm chí là Tourbillon, không phải là các chức năng có thể được kích hoạt bất cứ khi nào bạn cảm thấy thích. Tuy nhiên, Split-Seconds lại khác. Sự tương tác giữa chủ sở hữu và chiếc đồng hồ trên cổ tay vô tình mang lại nhiều điều ý nghĩa. Thỉnh thoảng chiếc đồng hồ bấm giờ Split-Seconds của bạn sẽ làm được điều gì đó nhiều hơn một công cụ đếm thời gian. 

Đồng hồ Patek Philippe Ref.5370 Split-Seconds Chronograph

Có ai còn hoang mang về lợi ích mà Split-Seconds Chronograph mang lại không? Chúng ta lấy một ví dụ về tính thực dụng của nó nhé: Chẳng hạn bạn đang muốn nướng một miếng beefsteak theo một tiêu chuẩn cụ thể. Tiêu chuẩn này yêu cầu mỗi bên miếng thịt bò phải được nướng chính xác trong 40 giây. Trong suốt thời gian đó, bạn vừa nướng thịt vừa phải theo dõi xem một nồi mì pasta được nấu trong bao lâu là đủ. Và thế là sự xuất hiện của một chiếc đồng hồ bấm giờ Split-Seconds trở nên thật lý tưởng. Có lẽ bạn sẽ đoán những gì bạn cần làm qua những điều chúng ta đã nhắc đến bên trên có đúng không?

Venus Calibre 179 và 185

Có một vài thành viên khác nhau trong gia đình Chronograph Split-Seconds do Venus sản xuất. Phiên bản cơ bản nhất là Venus 179, đi kèm với bộ đếm 30 hoặc 45 phút, trong khi Venus 185 đi kèm với bộ đếm giờ bổ sung. Theo tài liệu sưu tập của Luxshopping, phần lớn các bộ máy Venus được Breitling đưa vào một số sản phẩm - 762, 764, 766, 783 và 791 - được gọi chung là Duograph. Chúng được bọc trong vỏ bằng vàng hoặc thép 36mm hoặc 38mm.

Đồng hồ Breitling Duograph Ref. 762

Trong khi hầu hết các bộ máy đều được lắp đặt nguyên vẹn mà ít khi bị thay đổi, Breitling đã tích hợp một cải tiến thú vị trong một số mẫu đồng hồ. Thay vì có một bộ đẩy bổ sung kéo dài từ núm điều chỉnh (tương tự như với các cơ chế split-seconds truyền thống), Breitling đã tích hợp bộ đẩy vào núm điều chỉnh - về bản chất cho phép toàn bộ núm điều chỉnh hoạt động như một bộ đẩy, cũng như cho phép thiết lập thời gian như những mẫu đồng hồ cơ thông thường.

Lưu ý dòng chữ "Pat." đề cập đến "Patent" - bằng sáng chế trong Breitling Ref. 783

Có mẫu đồng hồ nào khác tích hợp kiểu núm điều chỉnh thế này không? Có chứ! Chẳng hạn như bạn có thể tìm thấy nó trong một số phiên bản đầu tiên của Patek 1436.

Đồng hồ Patek Philippe Ref. 1463 

Hiện tại chúng ta đã điểm qua Venus 179 và 185, điều gì sẽ chờ đợi tiếp theo?

Venus Calibre 189 và 190 - những bộ máy đồng hồ cổ điển phức tạp nhất

Nếu bạn là một người đam mê sưu tập những tuyệt tác đồng hồ đỉnh cao từ các hãng sản xuất huyền thoại, hoặc đơn giản bạn là người thích tìm tòi và nghiên cứu về sự phức tạp của đồng hồ cơ cao cấp, có lẽ sẽ có nhiều người không lạ lẫm gì với với Patek 5004 - mẫu đồng hồ tuyệt đỉnh với sự kết hợp của các tính năng đẳng cấp: cơ chế Split-Seconds, Perpetual Calendar (lịch vạn niên) và Moon Phase. Được ra mắt vào năm 1996, Patek 5004 về cơ bản là một kiệt tác rất khó sở hữu và hét một mức giá không hề khiêm tốn bởi vì chỉ có khoảng 12 chiếc đồng hồ được sản xuất mỗi năm. Và không chỉ dừng lại ở đó, Patek 5024 tiếp tục trở thành kế thừa đáng tự hào của 5004, chính thức ra mắt công chúng tại Baselworld vào năm 2012 với mức giá $317.500.

Đồng hồ Patek Philippe 5004P cổ điển

Nhưng trở lại thập niên 40 của thế kỷ 20, Venus đã tạo ra hai hai bộ máy chuyển động, mà theo tài liệu Luxshopping thu thập, chúng vẫn là hình ảnh thu nhỏ của các biến chứng cổ điển - Venus 189 và 190. Venus 189 về cơ bản là hiện thân của Venus 185 nhưng có thêm một con trỏ ngày vào lúc 12 giờ, và Venus 190 thì có sự kết hợp Moonphase trên đỉnh Venus 189.

Venus Calibre 190

Patek 5004 được bổ sung tính năng Perpetual Calendar (lịch vạn niên) tại vị trí 12 giờ và Moon Phase (pha Mặt Trăng) ở vị trí 6 giờ. Nguồn sức mạnh cung cấp cho các tính năng này đến từ Venus Calibre với các biến chứng bổ sung được phát triển dựa trên cơ sở tương tự lúc bấy giờ. Tuy không hẳn là hoàn hảo, nhưng hãy tưởng tượng mức độ phức tạp tuyệt đối mà Venus 190 mang đến cho một chiếc đồng hồ cơ cổ được sản xuất vào giữa thế kỷ 20. Và hiển nhiên, không thể thiếu nhân vật chính ngày hôm nay của chúng ta - Split-Seconds là một sự góp mặt vô cùng cầu kỳ và cũng là yếu tố quan trọng khiến Patek 5004 trở thành một kiệt tác của thời gian. Phải thừa nhận rằng nó không thể đuổi kịp Moon Phase hay Calendar (đặc biệt là không thể so với lịch vĩnh cửu) nhưng Split-Seconds vẫn là một thành viên tuyệt vời của đại gia đình Complication.

Bên cạnh đó, trong khi hầu hết các bộ máy chuyển động này được tạo ra trong thập niên 40 và 50 của thế kỷ 20, có vẻ như có ai đó đã phát hiện ra bộ đệm của các bộ máy NOS Venus Split-Seconds vào khoảng những năm 90. Điều này đã khiến một vài nhà sản xuất khác nhau, bao gồm Girard-Perregaux, Ulysse Nardin, Panerai và Parmigiani, sản xuất một loạt các phiên bản đồng hồ rất nhỏ dựa trên các bộ calibre được phát hiện.

Tìm hiểu chi tiết bài viết tại: https://luxshoppingvn.wordpress.com/2020/02/26/phan-tich-chuyen-sau-ve-chronograph-split-seconds-va-cac-bien-the-co-dien/

#luxuryshopping #donghochronograph #donghothuysy #donghococaocap